علی اصغر نقدی

كلمات كليدي : تاريخ، پهلوي، سپهبد نقدي، رضاشاه، پهلوي

نویسنده : سعيده سلطاني مقدم

علی‌اصغر نقدی فرزند سرلشگر رفعت نقدی در سال 1274ش. در تهران به دنیا آمد پس از انجام تحصیلات متوسطه در مدارس علمیه و قاجار و دارالفنون وارد مدرسه قزاقخانه شد و دوره مدرسه مزبور را گذرانید و به درجه افسری نائل آمد و غالبا در زد و خوردهای داخلی شرکت داشت و از خود رشادت زیادی نشان می‌داد. از این رو درجات خود را سریعا دریافت کرد و درجه سرهنگی رسید و به رضاخان نیز بسیار نزدیک شد و یار و همراه در سفر و حضر بود.[1] در سال 1302 از طرف قشون به اروپا اعزام شد و دوره دانشکده "سن‌سیر" پیاده ّرا طی کرد به ایران بازگشت و فرماندهی چند فوج پیاده با او بود. در 1310ش. کفالت فرماندهی تیپ خوزستان به عهده او قرار گرفت و پس از آن در تهران فرمانده چند تیپ بود و در اثر ابراز لیاقت درجه سرتیپی دریافت کرد و فرمانده لشگر دوم مرکز شد و در همین سمت درجه سرلشگری به او داده شد. در شهریور 1320ش. فرمانده همان لشگر بود که در شورای عالی جنگ طرح مرخصی سربازان وظیفه و استخدام سربازان پیمانی را امضا کرده بود و مورد تعرض و پرخاش رضاشاه قرار گرفت.[2] قضیه از این قرار بود که در روز ششم شهریور 1320ش. بخشنامه محرمانه و مستقیم و فوری از ستاد ارتش به دو لشگر رسیده و به فرماندهان مربوطه اعلام می‌گردید. چون ممکن است واحدهای ارتش شوروی و انگلیس داخل تهران شوند، بایستی شماره افراد لشگرهای پادگان مرکز هر هنگ پیاده به یک گروهان و هر هنگ سوار به یک سواران تقلیل یابد و عجالتا مرخص شوند. سرلشگر نقدی که افسر مطلع؛ اما کمی عصبانی یک از این پادگانها هرگز با این تصمیم موافق نبود. رضاشاه از این تصمیم بی‌خردانه بسیار عصبانی شده بود، شاه به این فکر کرده بود که خالی شدن پایگاه‌ها از سرباز و بی‌سرپرست شدن آن‌جا همان و تاراج و یغما رفتن انبارها همان. این بخشنامه که معلوم نبود از کجا و از طرف چه کسی ابلاغ شده بود، باعث تغییر لحن کشورهای غربی شده بود رضاشاه نیز تصمیم گرفت، تمام افسران ارشدی را که پیشنهاد تخلیه سربازخانه‌ها را داده بودند، مجازات شوند. این افسران عبارت بودند، تیمسار سپهبد امیراحمدی، سرلشگر نخجوان، تیمسار نقدی و سرتیپ ریاضی و غیره البته آن‌ها ادعا می‌کردند که به آن‌ها گفته شده بود، شاه قبلا به این امر موافقت کرده است.[3] بعدها در زمان محمدرضا شاه این افسران ارشد دوباره به مقام خود برگشته و کم و بیش استقلال داشتند. او در همان سال به ریاست اداره نظام وظیفه منصوب شد و چند سالی در آن‌جا بود. بعد از ریاست اداره دادرسی ارتش را به او دادند و چندی هم بازرس ویژه بود. از فروردین 1330 درجه سپهبدی گرفت و در کابینه حسین علا به سمت وزیر جنگ معرفی شد. در کابینه اول دکتر مصدق هم وزیر جنگ بود؛ ولی دوام زیادی نکرد و بازنشسته شد. وقتی بازرسی شاهنشاهی ایجاد شد به سمت معاونت آن‌جا انتخاب شد. در 1339 در ترمیم کابینه شریف امامی مجددا به وزارت جنگ رسید و دوران نخست‌وزیری و دکتر علی امینی همچنان وزیر جنگ بود و در اولین کابینه امیر اسدالله علم نیز وزارت جنگ را به عهده داشت؛ ولی در ترمیم کابینه جای خود را به معاون خود سپرد و کناره‌گیری کرد و در 1345ش. درگذشت.[4]